Στην Ελλάδα έχουμε πολλές λίμνες και ποτάμια. Κάποια είναι αρκετά προβεβλημένα και κάποια όχι τόσο. Η Υλίκη είναι μία φυσική λίμνη της Βοιωτίας με όχθες απόκρημνες, στους πρόποδες των δυτικών προεκτάσεων του Πτώου Όρους και των ανατολικών του Μεσσαπίου. Το εντυπωσιακό είναι ότι αναλόγως με τις κλιματολογικές συνθήκες, η έκτασή της αυξομειώνεται! Ονομάζεται και Λικέρι, και έχει έκταση κατά μέσο όρο 19,1 τετρ. χιλιόμετρα. Υπάρχει και ομώνυμος οικισμός, η Υλίκη. Καλύπτει σχεδόν 22 τετραγ. χλμ., το μέγιστο βάθος της φτάνει τα 38,5 μέτρα (με μέσο βάθος 28,8 μέτρα), ενώ η συνολική ποσότητα νερού (όταν είναι γεμάτη), ανέρχεται περίπου στα 663.000.000 κυβικά μέτρα.
Η Υλίκη από την αρχαιότητα στο σήμερα
Η Υλίκη είναι η 9η σε μέγεθος λίμνη στην Ελλάδα. Στην αρχαιότητα λεγόταν Υλική (τονιζόταν στη λήγουσα) και πήρε το όνομά της από την πόλη Ύλη, που ήταν κτισμένη στις όχθες της, όπως και η πόλη Ακραιφία. Τα νερά της χύνονταν στη γειτονική λίμνη Τρεφία ή Ουγγρία, την Παραλίμνη των νεότερων χρόνων.
Πολύ κοντά στην Υλική υπήρχε μεγάλος ναός του θεού Απόλλωνα, που είχε την προσωνυμία «Πτώος» από το ομώνυμο γειτονικό βουνό. Στην πόλη αυτή κατασκευάζονταν οι ξακουστές βοιωτικές ασπίδες με πρωτομάστορα τον Τυχίο που τον αναφέρει ο Όμηρος στην Ηλιάδα. Πριν την αποξήρανση της Κωπαΐδας το μέσο βάθος της λίμνης ήταν μόλις 3,8 μέτρα. Μετά την αποξήρανση η έκταση σχεδόν διπλασιάστηκε και η μέση στάθμη ανήλθε κατά 25-30 μέτρα.
Σε μικρή απόσταση βορειοανατολικά της Υλίκης βρίσκεται ή μικρότερη Παραλίμνη, (15 τετραγ. χλμ.) η αρχαία Τρεφία ή Ουγγρία, που ως προς την επιφάνεια της στάθμης βρίσκεται 20 μέτρα χαμηλότερα, με την οποία συνδέεται με διώρυγα μήκους 2,5 χιλιομέτρων. Παλαιότερα μέσω αυτής της διώρυγας, ανάλογα με τις εποχές, τα πλεονάζοντα νερά της Υλίκης διοχετεύονταν στην Παραλίμνη και από εκεί στον Ευβοϊκό Κόλπο.
Το 1959 άρχισε να λειτουργεί σύνδεση παροχής νερού στην τεχνητή Λίμνη του Μαραθώνα από τη λίμνη Υλίκη, καθώς η μεγάλη πληθυσμιακή ανάπτυξη της πρωτεύουσας καθιστούσε πλέον ανεπαρκή την ύδρευσή της αποκλειστικά από την πρώτη. Και πάλι όμως η αύξηση του πληθυσμού των Αθηνών ξεπέρασε τις δυνατότητες των δύο λιμνών, ώστε από το 1981 το περισσότερο νερό για την ύδρευση της ελληνικής πρωτεύουσας προέρχεται από την τεχνητή Λίμνη του Μόρνου. Η παροχέτευση των νερών της Υλίκης στη Λίμνη του Μαραθώνα γίνεται με αυλάκι και σήραγγα και στη συνέχεια με άντληση (Μουρίκι-Βίλιζα).